Có câu thơ quen thuộc khi kể về bánh ít miền tây rằng:
Bánh gì mình dẹt, nhưn tròn?
Tên là bánh ít, thảo thơm thì nhiều?
Bánh gì ăn ít mà nhiều?
Bánh gì cả thúng vẫn kêu chưa vừa?
Bánh ít thắm đượm tình quê trong ký ức người miền Tây
Bánh ít miền Tây xuất hiện trong bức tranh quê thân thương ngày cũ, trên những vùng quê nghèo khó nhưng nhưng ngày giỗ của mỗi nhà là ngày hội tụ của dòng họ,của xóm làng. Trước đám giỗ ba bốn ngày là chủ nhà đã phải thức khuya dậy sớm, ngâm nếp, ngâm đậu, xay bột, nạo dừa làm bánh ít. Chủ yếu để gửi biếu khách khứa họ hàng mang về ăn lấy thảo. Có khi ngoài bánh ít, còn thêm mấy cái bánh bò, bánh da lợn, bánh kẹp cuốn, bánh bông lan,..nhưng bánh ít vẫn là món quà không bao giờ thiếu.
Khách đến đám giỗ không phải mang theo bao thư phong bì như ngày nay mà đem theo bịch đường bột ngọt, sang hơn là cặp nước ngọt, bánh tây. Chủ yếu là tình làng nghĩa xóm, là cái tình con cháu tưởng nhớ ông bà về cùng ăn mâm cơm tụ họp. Rồi khi khách ra về, chủ nhà sẽ hồi lại một bọc bánh ít làm quà, ít hay nhiều tùy theo số lượng trẻ con ở nhà của khách.
Cứ như thế, ngược lại, hôm nào nhà mình có bà hay mẹ đi giỗ về, thì đứa trẻ nào cũng trông ngóng vì biết chắc, thể nào cũng có bánh ít ăn.

Ngày nay, thế hệ trước đã già, thêm phần con cháu lớn lên đi xa học hành làm ăn, việc tụ họp nhau xay bột, bồng bột, chọn lá gói bánh trở thành nhiêu khê khó thực hiện. Thay vào đó là dịch vụ gói bánh ít theo đơn đặt hàng ra đời.
Bánh cho đám giỗ, bánh cho cúng rằm, bánh làm quà cho người thân, bánh cho thương lái mang lên Sài Gòn bỏ mối, bánh cho mấy chị hàng rong khắp các phố phường. Nhờ đó, trên những vùng quê bánh ít vẫn còn tồn tại giữa nghìn trùng những nhãn hàng bánh tây, bánh ta nổi tiếng. Phải chăng vì nó chứa đựng cái hồn quê trong ký ức con người.
Nhiều năm lập nghiệp xứ thị thành, tôi nhiều lần tặng quà hay nhận những món quà từ người khác biếu tặng, là quà bánh nhập khẩu là rượu ngoại sang trọng. Nhưng vài lần thoáng nghĩ, có một khi nào đó, người ta có như tôi, bỗng nghe thèm món quà quê dân dã là những cái bánh ít lá chuối nằm gọn trong cái giỏ bàng, vươn mùi cỏ mà ngọt ngào vị bánh bên trong.

Khám phá chuyện kể về nguồn gốc bánh ít miền Tây
Chuyện xưa kể rằng, khi chàng Lang Liêu – con trai của Vua Hùng thứ 6 – là người chiến thắng trong cuộc thi dâng lễ vật cúng đất trời với bánh chưng và bánh dày, còn nàng công chúa Út vốn rất nhu mì, khéo léo trong công việc bếp núc đã nảy ra sáng kiến làm kiểu bánh mới mang hương vị của cả hai loại bánh này. Nàng Út lấy chiếc bánh dày bọc lấy nhân của chiếc bánh chưng và phỏng theo hình dạng của bánh chưng và bánh dày để gói thành hai kiểu bánh khác nhau. Một thứ dáng tròn không gói lá, giống như bánh dày; một thứ dùng lá gói kín thành dáng vuông giống như bánh chưng. Cả hai loại bánh này đều làm nhỏ lại để tỏ ý khiêm nhường vì nàng là bậc út ít.

Từ đó, bánh của nàng Út được lưu truyền trong dân gian cùng với bánh chưng và bánh dày. Để phân biệt với bánh của chàng Lang Liêu và cũng để tỏ lòng ngợi ca nàng Út, mọi người đã làm theo, gọi bánh bằng chính cái tên của nàng út là “bánh nàng út ít”. Từ đó, bánh của nàng Út được lưu truyền trong dân gian cùng với bánh chưng và bánh dày và dân gian gọi là bánh nàng út ít, sau thì gọi gọn thành bánh ít…
Ngày nay việc gói bánh ít tại nhà không còn phổ biến, tuy nhiên hình ảnh và ký ức về bánh ít miền quê luôn còn mãi trong ký ức người miền Tây.
Hình ảnh: Sưu tầm Google
Mời bạn theo dõi Fanpage: Hương Sắc Miền Tây
XEM THÊM:
- Chuyên mục: Văn hóa Miền Tây
- Chuyên mục: Ẩm thực Miền Tây
- Chuyên mục: Du lịch Miền Tây
Ken
Bài viết hay quá